ျပင္ဦးလြင္ကို သကၠရာဇ္ ၁၂၁၂(၁၈၅၀) ခုႏွစ္တြင္ စတင္တည္ေထာင္ခဲ႔သည္ဟု သုေသသီမ်ား
ဆိုၾကသည္။ထိုသို႔ဆိုရျခင္းမွာ ေအာင္ေျမဘုံသာေက်ာက္စာအရဆိုရျခင္ျဖစ္သည္။ယင္းေက်ာက္စာမွာ-
မဟာေသာဘိတရာမေက်ာင္းတိုက္(ေစ်းေတာင္ေက်ာင္းႀကီ)၀င္း၊
ေအာင္ေျမဘံုသာ မဟာဆုေတာင္းျပည့္ေစတီ ၏ ေတာင္ဘက္ေျခေတာ္ရင္း၌
စိုက္ထူထား၍ ေက်ာက္စာတိုင္ႏွစ္တိုင္ရွိသည့္ အနက္အေနာက္ဘက္ေက်ာက္စာျဖစ္သည္။
ႏွစ္မ်က္ႏွာေရးထိုးထားၿပီး ျပင္ဦးလြင္ သမိုင္းအစႏွင္႔ စပ္လ်ဥ္း၍ ေက်ာက္စာ၏ မ်က္ႏွာ
ဘက္ေၾကာင္းေရ(၁၉-၂၀)တြင္-
ေကာဇာဒီယ၊ေထာင္႔ႏွစ္ရာမွစြန္းထတစ္ဆယ္၊ႏွစ္ခုကယ္၍၊တိုင္း၀ယ္႒ာန၊ကေမၺာဇတြင္၊
ေဒသတစိတ္စိုးမိုးႀကိတ္သည္၊ဂုဏ္ဟိတ္ေတာက္ထိန္၊မဟာဟု၊မနိန္စင္ျဖဴ၊
ေမာင္ခန္းဦးႏွင္႔မတူမယြင္း၊သူႀကီးမင္းတည္႕၊သတင္းျပန ္႔ေမႊး၊ေမာင္ေမာင္ေဒြးတို႔၊
စုေ၀းတိုင္ပင္၊ျပင္္ဦးလြင္ဟုမည္တြင္မည္႕ေဆာင္ရြာတည္ေထာင္၍
ဟုပါရွိရာ ျပင္ဦးလြင္ ကိုသကၠရာဇ္ ၁၂၁၂ (၁၈၅၀)တြင္စတင္ေပၚေပါက္ေၾကာင္း
အခိုင္အမာဆိုၾကျခင္းျဖစ္သည္။ေက်ာက္စာေရးထိုးသည့္ ႏွစ္ကိုေက်ာက္စာ၏ ေၾကာင္းေရ(၂၁)တြင္
ျမန္လ်င္ေ၀ါဟာ၊ႏွစ္ေကာဇာကား၊အဌာသတၱ၊ဒီြဧကတည့္
ဟုပါရွိသျဖင္႔ ပိဋကတ္သခ်ၤာနည္းအရ သကၠရာဇ္ ၁၂၇၈(၁၉၁၆)ခုႏွစ္ေရးထိုးေၾကာင္သိရသည္။
သကၠရာဇ္ ၁၂၁၂ ခုႏွစ္ ၊ျပင္ဦးလြင္စတင္တည္ေထာင္သည္႕အေၾကာင္းအရာကို သကၠရာဇ္
၁၂၇၀ခု၊ႏွစ္ေပါင္း(၆၆)ႏွစ္ၾကာေညာင္းကာမွ ေရးထိုးထားသျဖင္႔ ေခတ္ၿပိဳင္မဟုတ္ဘဲ ေႏွာင္းေခတ္
ေရးထိုးေက်ာက္စာမ်ိဳးသည္ခိုင္လံုအားကိုးေလာက္သည့္ ေက်ာက္စာမ်ိုဳးကားမဟုတ္ေခ်။
ျပင္ဦးလြင္ကို ေအာင္ေျမဘံုသာေက်ာက္စာအရ သကၠရာဇ္ ၁၂၁၂ တြင္တည္ေထာင္ေသာရြာမဟုတ္ဘဲ
သကၠရာဇ္ ၁၁၄၉(၁၇၈၇) မတိုင္မီ ကတည္းက ျပင္ဦး ဆိုေသာနာမည္ရြာအမည္ျဖင့္
တည္ရွိေနၿပီျဖစ္ေၾကာင္း ဗဒံုမင္း(ဘိုးေတာ္ဘုရား) ၏ အမိန္႔ေတာ္တစ္ခုတြင္ ေတြ႕ရသည္။
သကၠရာဇ္(၁၁၄၉)ခု၊သီးတင္ကၽြတ္လဆန္း(၁၃)ရက္၊၁၇၈၇ ခုႏွစ္ေအာက္တိုဘာ ၁၂ ရက္ေန႔
နာခံေျပာ့ႀကီး ၏ အမိန္႔ေတာ္တြင္ ေအာက္ပါအတိုင္ေတြ႕ရသည္။
ကၽြန္းလွဆည္ေျမာင္းမေတာ္ေရသြာေရလာက်ဥ္း၍ဆည္ေတာ္ေရေအာင္ပင္လည္ကန္သို႔
အေရာက္အေပါက္နည္းသည္။ေျမာင္းမေတာ္အနံသံုးေတာင္ခ်၍ေျမာင္းေပါင္ကိုမဖိတ္လွ် ံ
ရေအာင္အုန္းကြမ္း၊ငွက္ႀကီးသိုက္၊အုန္းေၾကာ၊ရက္မန္းရက ္၊သားရဲေၾကာင္၊ဓာၿပိဳင္နက္ခ်ိုင္႔
ဆင္ေခါင္း၊၀က္၀ံ၊မုန္ေတာ၊ကင္းတုန္၊ပယ္ၿမိဳ႕သစ္၊ေညာင္ နီပင္၊ေရြစာရံ၊ဇရစ္ပင္ျပင္ဦး၊
လက္ပံေက်းရြာမ်ားႏွင္႔ဆည္ေတာင္ေျမာင္းေတာ္ေအာင္ပင္လယ ္ဆည္ေရေသာက္ဖို႔လုပ္
ေဆာင္ၿမဲေက်းရြာမ်ားမည္သသူ အမႈထမ္းလူစု အ(မ)ဆိုခန္႔ထားႏိႈးေဆာ္၍ဆည္ဖို႔တူးလုပ္
ေစ၊သကၠရာဇ္ ၁၁၄၉ ခု၊သီတင္းကၽြတ္လဆန္း(၁၃)ရက္ နာခံေျပာ႔ႀကီး မွဴးျပန္
ယင္အမိန္႔ေတာ္တြင္ပုသိမ္ႀကီးၿမိဳ႕နယ္၊အမရပူရၿမိဳ႕နယ္ ႏွင္႔ျပင္ဦးလြင္ၿမိဳ႕နယ္၀င္ေက်းရြာမ်ားကိုေတြ႕
ရသည္။အုန္းေတာ္၊ငွက္ႀကီးသိုက္၊ဝက္ဝံ၊ဆင္ေခါင္းႀကီးတို႔သည္ ျပင္ဦးလြင္ၿမိဳ႕နယ္ေက်းရြာမ်ားျဖစ္ၿပီး
ျပင္ဦးလြင္ ကိုထိုစဥ္က ျပင္သီး ဟုေရးသားေဖၚျပခဲ႔သည္။ဓားၿပိဳက္နက္ခ်ိဳင္႔ သည္ ယခု
ဓါတ္ေတာ္ခ်ိဳင္႔ႏွင္႔ဆက္ႏြယ္ေနမည္ဟု မွန္ဆရသည္။
ယင္းအမိန္႔ေတာ္ကိုေထာက္ရႈ႕၍ ျပင္ဦးလြင္ကို သကၠရာဇ္ ၁၁၄၉ ခုႏွစ္ ကတည္းက ျပင္ဦး
ဟူေသာ ရြာနာမည္ျဖင့္ တည္ရွိခဲၿပီးျဖစ္ေၾကာင္း အခိုင္အမာဆိုႏိုင္သည္။
ျပင္ဦးလြင္သည္ ျပင္ဦးမွ ဆင္းသက္လာေသာ ရြာအမည္ျဖစ္ၿပီး ျပင္ဦးလြင္ သို႔မည္သည္
အခ်ိန္ကေလ်ာဆင္းခဲ႔ေၾကာင္း ကိုမူ အေထာက္အထား အခိုင္အမာ မေတြ႕ရွိရေသးေပ။
ေအဒီ(၁၈၈၅)ခု၊ႏို၀င္ဘာလတြင္ကုန္းသာ၊ဆီဆုံ၊ဇီးပင္ႀကီးဇီးပင္ကေလး၊ပိ ႏၷဲပင္၊ဆင္ေခါင္း၊၀က္၀ံ
ေရငယ္၊ျပင္ဦးလြင္ ေက်းရြာမ်ားႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ အဂၤလိပ္မွတ္တမ္းမ်ားတြင္ ေတြ႕ရွိရသည္။
ယင္းတမ္းမ်ားအရ ျပင္ဦးလြင္ ရြာမည္ျဖင့္ တည္ရွိၿပီးျဖစ္သည္ ဟုယူဆရသည္။ထို႔ေၾကာင္႔ျပင္ဦးလြင္
သို႔ေရြ႕လ်ားလာပံုတြင္ေအာင္ေျမဘံုသာေက်ာက္စာတစ္ခုတည္းသာသဲလြန္စ အျဖစ္ေတြရွိရ သျဖင္႔
သကၠရာဇ္(၁၂၁၂)ခုႏွစ္တြင္ ျပင္ဦး မွ ျပင္ဦးလြင္သို႔ေရြ႕ေလ်ာဆင္သက္လာႏိုင္သည္ဟုမွတ္ယူရန္ရွိသည္။
ျပင္ဦးလြင္ ၌ ေရွးလူႀကီးမ်ား အဆိုရွိခဲ႔သည္မွာ ျပင္ဦး၊ျပင္ႀကီး၊ျပင္စာ ျပင္သံုးျပင္၊တစ္ျပင္ေကာင္းစားမည္
ဟုတေဘာင္းေပၚေပါက္ခဲ႔ဖူးေၾကာင္းမွတ္သားမိပါသည္။တေဘာင္အရ ရွမ္းႏွင္႔ဓႏု
တိုင္းရင္သားမ်ား ေနထိုင္ခဲ႔ၾကေသာ ျပင္ဦးရြာကေလးမွာ ျပင္ဦးလြင္အမည္ ျဖင္႔ေကာင္းစားေနပါသည္။
